وقتی دندان به طور عمیق پوسیده می شود یا ضربه محکمی به آن وارد می شود، ریشه دندان آسیب می بیند و درد شدیدی ایجاد می کند؛ در چنین مواقعی، عصب کشی تنها راه نجات دندان است. بسیاری از افراد تصور می کنند عصب کشی یک درمان ترسناک و دردناک است، در حالی که اگر توسط دندانپزشک با تجربه انجام شود، درمانی سریع، قابل پیش بینی و بدون درد خواهد بود.
در این مطلب قصد داریم به زبان ساده و کاملاً قابل فهم توضیح دهیم که عصب کشی دقیقاً چیست، چطور انجام می شود و در طول درمان چه مراحلی طی می شود. اگر قرار است به زودی عصب کشی انجام دهید یا فقط می خواهید بیشتر بدانید، این مطلب برای شماست.
عصب کشی دندان چطور انجام می شود؟
در مرکز هر دندان، فضایی باریک به نام “پالپ” وجود دارد؛ پالپ جایی است که اعصاب و رگ های خونی قرار دارند. زمانی که پوسیدگی به این ناحیه می رسد یا دندان در اثر ضربه دچار التهاب شدید می شود، پالپ آسیب می بیند و درد یا عفونت ایجاد می شود. در این حالت، هیچ درمانی قادر نیست پالپ را ترمیم کند و تنها راه، خارج کردن عصب و پاک سازی کانال های ریشه است.
عصب کشی دندان علاوه بر کاهش درد، باعث می شود دندان حفظ شود و نیازی به کشیدن آن نباشد. در واقع، هدف اصلی این درمان نجات دندان طبیعی است.
مراحل انجام عصب‌کشی دندان (از صفر تا صد)
- معاینه اولیه و عکس رادیوگرافی
قبل از شروع عصب کشی دندان، دندانپزشک با معاینه و گرفتن عکس معمولاً RVG یا OPG میزان پوسیدگی، تعداد ریشه ها و وجود عفونت را بررسی می کند. عکس به دندانپزشک کمک می کند بداند ریشه ها چقدر خمیده اند و آیا نیاز به درمان چند مرحله ای هست یا خیر.
- تزریق بی حسی و کاهش کامل درد
عصب کشی بدون بی حسی انجام نمی شود. معمولاً تنها چند ثانیه بعد از تزریق، ناحیه کاملاً بی حس می شود. این مرحله ممکن است برای افراد مضطرب نگران کننده باشد، اما در عمل هیچ درد خاصی ایجاد نمی کند.
- ایجاد دسترسی به پالپ
دندانپزشک با دریل مخصوص، قسمت بالایی دندان را باز می کند تا به فضای پالپ برسد. این مرحله شبیه تراش ساده دندان است و کاملاً بدون درد انجام می شود.
- خارج کردن عصب دندان
در این مرحله، با ابزار های ظریف و مخصوص، پالپ ملتهب یا عفونی از داخل کانال ها خارج می شود. اگر قبل از مراجعه، درد شدید داشته اید، معمولاً این قسمت همان لحظه باعث راحتی چشمگیری می شود.
- پاک سازی و ضد عفونی کانال ها
کانال های ریشه با فایل های دستی یا روتاری شست و شو و ضد عفونی می شوند. هدف این است که تمامی بافت های عفونی کاملاً خارج و مسیر ریشه کاملاً تمیز شود. گاهی اگر عفونت شدید باشد، دندانپزشک ممکن است این مرحله را طی دو جلسه انجام دهد.
- پر کردن کانال ها با مواد مخصوص
پس از تمیز شدن، کانال ها با ماده ای به نام گوتاپرکا پر می شوند تا راه نفوذ دوباره باکتری ها بسته شود. این بخش یکی از مهم ترین مراحل درمان است و کیفیت آن مستقیماً در دوام درمان تأثیر دارد.
- ترمیم نهایی یا انجام روکش
پس از پایان عصب کشی، دندانپزشک یا همان جلسه دندان را با کامپوزیت/آمالگام ترمیم می کند یا اگر دندان ساختار زیادی از دست داده باشد، توصیه می کند که برای جلوگیری از شکستن، روکش شود. روکش مانند کلاهکی است که از دندان محافظت می کند و احتمال شکستگی را به حداقل می رساند.
آیا عصب کشی درد دارد؟
برخلاف تصور رایج، عصب کشی با بی حسی کامل انجام می شود و در طول کار دردی احساس نمی شود. درد واقعی معمولاً قبل از مراجعه اتفاق می افتد؛ یعنی زمانی که پالپ دندان ملتهب شده و شما درد شدید دارید. پس از درمان، ممکن است یک یا دو روز حساسیت یا درد خفیف داشته باشید که طبیعی است و با مسکن ساده کنترل می شود.
نکات مهم قبل و بعد از عصب کشی
- درمان را عقب نیندازید
اگر دندان درد دارید، هر روز تأخیر باعث نفوذ بیشتر عفونت، افزایش درد و حتی آبسه می شود. درمان زود هنگام همیشه ساده تر، سریع تر و کم هزینه تر است.
- بعد از عصب کشی روی دندان فشار وارد نکنید
تا زمانی که ترمیم یا روکش انجام نشده، از سمت دیگر دهان غذا بجویید. ساختار دندان ضعیف تر است و ممکن است ترک بخورد.
- استفاده از آنتی بیوتیک تنها در موارد لازم
همه بیماران نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارند. مصرف خودسرانه آن می تواند مشکل ساز شود. تنها در صورت تجویز دندانپزشک مصرف کنید.
- اگر درد چند روزه ادامه داشت، نگران نشوید
حساسیت یا درد خفیف پس از عصب کشی طبیعی است. اما اگر درد بیش از ۵–۷ روز طول کشید یا ضربه ای شدیدی احساس کردید، بهتر است برای چکاپ مراجعه کنید.
- انجام روکش را جدی بگیرید
بسیاری از دندان ها پس از عصب کشی شکننده می شوند. روکش جلوی شکستگی را می گیرد و طول عمر دندان را چندین برابر می کند. در مقاله ی دیگر با مراحل روکش دندان آشنا شوید
چه دندان هایی نیاز به عصب کشی دارند؟
اگر یکی از علائم زیر را دارید، احتمال نیاز به درمان ریشه زیاد است:
- درد های تیر کشنده، خود به خود و شبانه
- درد هنگام فشار یا جویدن
- حساسیت شدید به سرما و گرما
- پوسیدگی عمیق یا تغییر رنگ دندان
- وجود آبسه، تورم یا خروج چرک
تشخیص دقیق با عکس رادیوگرافی انجام می شود، اما این علائم معمولاً نشانه التهاب پالپ هستند.
دندانپزشکی پرتو (صادقیه)؛ انتخابی مطمئن برای درمان های تخصصی
اگر به دنبال دندانپزشکی معتبر و مجهز برای انجام عصب کشی، ترمیم یا سایر خدمات تخصصی هستید، دندانپزشکی پرتو یکی از گزینه های قابل اعتماد در غرب تهران است. حضور دندانپزشکان با تجربه، استفاده از تجهیزات دقیق و مدرن، محیط آرام و رعایت اصول استریل باعث شده بیماران تجربه درمانی بدون درد و قابل اطمینانی داشته باشند. در کلینیک پرتو، تلاش می شود هر بیمار با آرامش و آگاهی کامل روند درمان را طی کند و در نهایت، نتیجه ای ماندگار و اصولی دریافت کند.
